Ειρήνη Αγαπηδάκη, αναπληρώτρια υπουργός Υγείας

Σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην εφημερίδα «Περί Υγείας», η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας αναφέρεται στις δράσεις της πολιτείας για την προστασία της υγείας των γυναικών, στο πρόβλημα της παχυσαρκίας και στην ενίσχυση πρωτοβουλιών για την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών.

Σημειώνουμε μεγάλη πρόοδο στον εκσυγχρονισμό των υποδομών υγείας.

Συνέντευξη: Τρύφων Αλευρίτης

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που γιορτάζεται στις 8 Μαρτίου θα θέλαμε να μας πείτε τις ενέργειες που έχει κάνει η πολιτεία για την προστασία της υγείας των γυναικών. Αναμένεται να προχωρήσετε και σε άλλες δράσεις στο μέλλον;

Η κυβέρνηση δίνει μεγάλη έμφαση στις δράσεις πρόληψης και στην προστασία της υγείας όλων των πολιτών. Για πρώτη φορά, έχουμε ολοκληρωμένα πληθυσμιακά προγράμματα πρόληψης, που παρέχονται δωρεάν σε όλους τους πολίτες.

Μια από τις πιο εμβληματικές δράσεις για την προστασία της υγείας των γυναικών είναι το πρόγραμμα πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου «Φώφη Γεννηματά» για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Το πρόγραμμα αφορά 1,3 εκατ. γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών και προσφέρει δωρεάν εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας, δωρεάν επίσκεψη στον γιατρό για τις γυναίκες που θα έχουν ευρήματα και δωρεάν διενέργεια υπερηχογραφήματος. Μέχρι σήμερα, χάρη στο πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» έχουν πραγματοποιηθεί ήδη πάνω από 300.000 ψηφιακές μαστογραφίες και έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα περίπου 20.000 γυναίκες, οι οποίες έχουν τις μεγαλύτερες δυνατές πιθανότητες να βγουν νικήτριες στη μάχη αυτή.

Εντός του τρέχοντος μήνα, ξεκινάει το πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, το οποίο αφορά 2,5 εκατ. γυναίκες ηλικίας 21-65 ετών και προσφέρει δωρεάν test-pap, HPV-DNA test, κολποσκόπηση και βιοψία και φυσικά εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό. Να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι η βιοψία αφορά και στη διενέργεια και στη λήψη του δείγματος.

Ακριβώς όπως έγινε και με το πρόγραμμα για τον καρκίνο του μαστού, οι γυναίκες θα λάβουν τα πρώτα sms που τις καλούν να κάνουν τις εξετάσεις τους. Είναι ακριβώς δηλαδή η ίδια μεθοδολογία που ακολουθήσαμε και με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά». Για να διευκολύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες, θα έχουμε ξανά και γιατρούς και εργαστήρια ανάλυσης σε όλη τη χώρα, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται ότι οι γυναίκες δεν θα χρειαστεί να περιμένουν, ούτε να ταλαιπωρούνται, κλείνοντας ραντεβού, τα οποία θα έχουν μακρά περίοδο αναμονής.

Και όλες αυτές οι εξετάσεις είναι δωρεάν. Το πρόγραμμα αφορά όλες τις γυναίκες, καθώς δεν έχει σημασία αν υπάρχει ασφαλιστική ικανότητα ή όχι και όλα τα προγράμματα προληπτικών εξετάσεων θα διενεργούνται σε όλες τις δικαιούχους, ανεξάρτητα από την ασφαλιστική ικανότητα.

Επιπλέον, δρομολογούμε πρόγραμμα για την προαγωγή της υγείας των έφηβων κοριτσιών μέσα από την αποστιγματοποίηση της περιόδου (period poverty). Mέσω αυτού του πάρα πολύ σημαντικού και πρωτοποριακού προγράμματος για την Ελλάδα θέλουμε να μπορούν πλέον όλα τα κορίτσια να αντιμετωπίζουν το ζήτημα αυτό ως ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συνδέεται με την ανάπτυξη και την υγεία τους και όχι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπονται. Επιπλέον, στο πλαίσιο του προγράμματος θα διανεμηθούν 14.000.000 προϊόντα περιόδου σε σχολεία της Δυτικής Αττικής και της Δυτικής Θεσσαλονίκης.

Η μη χρήση προϊόντων υγιεινής μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και να διαταράξει τη σχολική ζωή. Η εμμηνορροϊκή υγεία και υγιεινή είναι απαραίτητη για την ευημερία και την ενδυνάμωση των γυναικών και των εφήβων κοριτσιών και πάμε να διαμορφώσουμε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου μπορούν να διαχειριστούν την έμμηνο ρύση χωρίς αμηχανία ή στιγματισμό.

Παράλληλα, στις 4 Μαρτίου ήταν και η Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας. Στη χώρα μας, το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο, ειδικά στις μικρές ηλικίες. Υπάρχει κάποια εθνική στρατηγική για την καταπολέμησή του;

Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι ένα υγιές ξεκίνημα ζωής για όλους τους πολίτες και κυρίως για τα παιδιά που είναι το μέλλον της χώρας μας. Αντιμετωπίζουμε την παχυσαρκία όπως οφείλουμε να κάνουμε, ως ένα πρόβλημα υγείας. Στην Ελλάδα μέχρι τώρα, απουσίαζαν οργανωμένα προγράμματα προαγωγής υγείας και πρόληψης για τα παιδιά, οδηγώντας στον μη έγκαιρο εντοπισμό και στην αναποτελεσματική διαχείριση των προβλημάτων υγείας της παιδικής ηλικίας.

Η Εθνική Δράση για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα αποτελεί ένα από τα πρώτα ολοκληρωμένα προγράμματα πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, που υλοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχοντας ήδη κερδίσει εξαιτίας αυτού του συγκεκριμένου σχεδιασμού τα θετικά σχόλια και την αναγνώριση τόσο της UNICEF όσο και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την UNICEF έχει σχεδιάσει ένα πρόγραμμα για την παιδική παχυσαρκία που έχει, ήδη, ξεκινήσει. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε όλη την ελληνική επικράτεια και περιλαμβάνει μια σειρά από δράσεις προσανατολισμένες στην πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας, για παιδιά από 0-17 ετών.

Επιχειρούμε να αλλάξουμε το περιβάλλον των παιδιών, όχι απλά τις ατομικές τους συνήθειες, για αυτό προσεγγίζουμε το ζήτημα ολιστικά. Υπάρχει ένα περιβάλλον που οδηγεί ένα παιδί στο να γίνει παχύσαρκο. Προσεγγίζουμε αρχικά τους γονείς, παρέχοντας πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής από διατροφολόγους, λαμβάνοντας παράλληλα την αντίστοιχη υποστήριξη από τον παιδίατρο. Οι υπηρεσίες αυτές είναι δωρεάν για όποιον τις χρειάζεται, συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων συμπολιτών μας. Παρεμβαίνοντας και στα σχολεία, μαθαίνουμε στα παιδιά από μικρή κιόλας ηλικία την αξία της πρόληψης.

Παράλληλα, προβλέπεται η ίδρυση Ευρωπαϊκού Κέντρου για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, η έγκαιρη ανίχνευση των παιδιών που αντιμετωπίζουν υπερβαρότητα και παχυσαρκία μέσω ψηφιακών εφαρμογών και παροχή άμεσης και δωρεάν ολιστικής υποστήριξης από ειδικούς.

Αντίστοιχο πρόγραμμα αναμένεται και για τους ενηλίκους, το οποίο απευθύνεται σε πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως υπερβαρότητα και παχυσαρκία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δωρεάν υπηρεσίες διατροφικής συμβουλευτικής, δωρεάν παρακολούθηση από τον ιατρό και δωρεάν πρόσβαση σε θεραπευτικά μέσα για τους δικαιούχους. Στόχος της κυβέρνησης είναι η μείωση της παχυσαρκίας και η εξασφάλιση ενός δυνατού ξεκινήματος στη ζωή, με περισσότερα υγιή χρόνια.

Αυτό που κάνουμε επί της ουσίας είναι η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου, καινοτόμου και βιώσιμου εθνικού προγράμματος με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας μέσω της προώθησης και υιοθέτησης υγιεινών διατροφικών συνηθειών και σωματικής άσκησης, στοχεύοντας σε ένα υψηλό επίπεδο υγείας και ποιότητας ζωής.

Τον φετινό χειμώνα υπήρξε αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού, η οποία σε συνδυασμό με την γρίπη δημιούργησαν πίεση στα νοσοκομεία. Είστε ικανοποιημένη με την πορεία των εμβολιασμών στην Ελλάδα τόσο κατά της COVID-19 όσο και κατά της γρίπης;

Αν και υπήρξε αύξηση στον ρυθμό των εμβολιασμών, δεν μπορώ να πω πως είμαι πλήρως ικανοποιημένη. Το γεγονός, δηλαδή, ότι έχουμε λιγότερους από τους μισούς θανάτους, σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι είναι σίγουρα σημαντικό, αλλά δεν μας ανακουφίζει, καθώς με τα εργαλεία που υπάρχουν, όπως φάρμακα και εμβόλια, δεν θα έπρεπε να χάνεται ούτε μία ανθρώπινη ζωή.

Τα ευάλωτα άτομα και οι πολίτες άνω των 60 ετών δεν θα πρέπει να αμελούν να εμβολιάζονται για τη γρίπη και τον κορωνοϊό και εφόσον έχουν συμπτώματα ή νοσούν να επικοινωνούν άμεσα με τον γιατρό τους, για να λαμβάνουν τη σχετική αντιική αγωγή.

Πώς θα σχολιάζατε τα αυξημένα περιστατικά βίας ενάντια των γυναικών στη χώρα μας και πώς θα μπορούσε ο τομέας της υγείας να στηρίξει περισσότερο αυτές τις γυναίκες;

Τα αυξημένα περιστατικά βίας εναντίον των γυναικών τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως είναι ένα σοβαρό και ανησυχητικό φαινόμενο. Η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών απαιτεί συνεκτικές πολιτικές και προγράμματα που να προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και να τιμωρούν τους δράστες, τα οποία υλοποίησε η κυβέρνηση στην προηγούμενη της θητεία και εξακολουθεί να εφαρμόζει μέσα από τις πολυδιάστατες πολιτικές του νέου Υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, το οποίο μεταξύ άλλων επιχειρεί συστηματικά την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του κοινού για τη σημασία της ισότητας των φύλων και του σεβασμού των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των γυναικών.

Ο τομέας της υγείας παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, προσφέροντας υποστήριξη σε θύματα βίας, παρέχοντας ψυχολογική και ιατρική περίθαλψη και συνδιαμορφώνοντας πολιτικές για την πρόληψη και την εκπαίδευση. Στην Ελλάδα, ο τομέας της υγείας έχει αναλάβει ορισμένες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση και ενίσχυση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών σε όλα τα επίπεδα. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών προγραμμάτων πρόληψης, την ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας για τα θύματα και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Συνολικά, η αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών απαιτεί συνεχή προσπάθεια και συνεργασία από όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που να προάγει την ισότητα, τον σεβασμό και την ασφάλεια για όλες τις γυναίκες.

Η τηλεϊατρική θα βελτιώσει τις συνθήκες στη δημόσια υγεία;

Η τηλεϊατρική μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην αποτελεσματική καταπολέμηση –αν όχι εξάλειψη– των ανισοτήτων στην πρόσβαση. Ήδη η κυβέρνηση, στο πλαίσιο της ψηφιακής υγείας, επεκτείνει το έργο της τηλεϊατρικής, έτσι ώστε να καλύψουμε κάθε σπιθαμή της χώρας, τα νησιά μας, τις ορεινές και αγροτικές περιοχές. Δημιουργούμε 305 νέους σταθμούς τηλεϊατρικής ιατρού – ασθενούς και 35 νέους σταθμούς τηλεϊατρικής ιατρού συμβούλου, που θα εγκατασταθούν σε συγκεκριμένες υγειονομικές δομές. Θα είναι διαθέσιμα 500 tablet γιατρών και 3.000 συστήματα κατ’ οίκον παρακολούθησης με άμεση διασύνδεση με το ΕΔΙΤ κι αντίστοιχο λογισμικό. Επίσης,  θα συσταθούν 5 νέοι εκπαιδευτικοί σταθμοί τηλεϊατρικής, 3 νέα περιφερειακά κέντρα ελέγχου (Helpdesk) και 1 κέντρο παρακολούθησης και ελέγχου στο Yπουργείο Υγείας. Εκπαιδεύοντας τους γιατρούς και ενημερώνοντας τους ασθενείς σχετικά με τη χρήση και τα οφέλη της τηλεϊατρικής, μπορούμε να εξοικονομήσουμε πολύτιμο χρόνο και κόστος. Eπιπλέον, όπως έχουμε ήδη εξαγγείλει, προκηρύσσουμε συνολικά 1.375 προσλήψεις, εκ των οποίων 360 θέσεις ιατρών, 600 θέσεις νοσηλευτών, 385 θέσεις λοιπού προσωπικού και 30 θέσεις ΔΕΠ για τη στελέχωση των 7 πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας.

Το σύστημα της πρωτοβάθμιας υγείας περνάει σε μια νέα εποχή, η εξυπηρέτηση του πολίτη γίνεται καλύτερη.

Πώς βλέπετε την «επόμενη ημέρα» στον χώρο της υγείας; Είστε αισιόδοξη;

Η «επόμενη ημέρα» στον χώρο της υγείας φέρνει ανάπτυξη και ευκαιρίες για βελτίωση. Οι προκλήσεις που προέκυψαν λόγω της πανδημίας, μας παρείχαν σημαντική γνώση, και ναι, μπορώ να πω πως υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον. Έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία για να είμαστε αισιόδοξοι. Η χώρα μας σημειώνει πρόοδο στον εκσυγχρονισμό των υποδομών υγείας, καθώς και στην ενίσχυση των πρωτοβουλιών για την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών. Παράλληλα, συνεχίζεται η ψηφιακή μετάβαση στον τομέα της υγείας. Παρέχουμε αναβαθμισμένες υπηρεσίες για όλους τους πολίτες, επεκτείνουμε την τηλεϊατρική  και ενισχύουμε το προσωπικό του ΕΣΥ.

Το σύστημα της πρωτοβάθμιας υγείας περνάει σε μια νέα εποχή, η εξυπηρέτηση του πολίτη γίνεται καλύτερη. Με τη στρατηγική που εφαρμόζει το Υπουργείο Υγείας, με συνεργασία και προσήλωση στους στόχους της δημόσιας υγείας και της παροχής δωρεάν ποιοτικής υγειονομικής περίθαλψης, αντιμετωπίζουμε ολιστικά και έγκαιρα τις ανάγκες των πολιτών. Στόχος μας μια κοινωνία υγιής που θα εντάξει στην καθημερινότητά της τη σημαντική έννοια της πρόληψης.